തുടര്‍ന്ന് സംസാരിച്ച മനോഹര്‍ തോമസ് മതാതീതമായ ആത്മീയതയുടെ ഗുരുവും വഴികാട്ടിയും ആയിരുന്നു ശ്രീനാരായണഗുരു എന്ന് പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം നടത്തിയ ഈഴവ ശിവ പ്രതിഷ്ഠയും കണ്ണാടിപ്രതിഷ്ഠയുമെല്ലാം ഈശ്വരന്‍ മനുഷ്യന്റെ ഉള്ളിലാണെന്ന സത്യത്തിന്റെ ബോദ്ധ്യപ്പെടുത്തലുകള്‍ ആയിരുന്നു എന്ന് മനോഹര്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.

 

 

ഇ. എം. സ്റ്റീഫന്‍ തന്റെ പ്രസംഗത്തില്‍ വേറിട്ടൊരു അഭിപ്രായമാണ് പ്രകടിപ്പിച്ചത്. സാംസ്‌കാരിക കേരളത്തിന്റെ സൃഷ്ടിയില്‍ ശ്രീനാരായണഗുരുവിനെപോലെതന്നെ തുല്യപങ്ക് വഹിച്ച മഹാപ്രതിഭ ആയിരുന്നു ശ്രീശങ്കരാചാര്യര്‍. ഇവര്‍ രണ്ടുപേരും പ്രപഞ്ചത്തെ ഉയര്‍ന്ന ചിന്തകളാല്‍ വീക്ഷിക്കുകയും തിന്മകളുടെ തിരുത്തല്‍ശക്തികളായി ഉയരുകയും ചെയ്തവരാണ്. ദര്‍ശിനികന്‍ പ്രപഞ്ചത്തെ വ്യാഖ്യാനിക്കുക മാത്രമല്ല, മാറ്റിമറിക്കുകകൂടി ചെയ്യുന്നു എന്ന് കാറല്‍ മാക്‌സ് എഴുതിയത് ഇവിടെ ചേര്‍ത്ത് വായിക്കുകകൂടി വേണം എന്ന് സ്റ്റീഫന്‍ പറഞ്ഞുനിറുത്തി.

 

ബാബു പാറക്കല്‍ തന്റെ ഹൃസ്വമായ പ്രസംഗത്തില്‍ ശ്രീനാരായണഗുരു ഈശ്വരന്‍ ഇല്ല എന്ന് പറഞ്ഞിട്ടില്ല എന്നും മനുഷ്യനാണ് ജീവിതത്തില്‍ മുന്‍തൂക്കം കൊടുക്കേണ്ടത് എന്നും പറഞ്ഞു. അമ്പലങ്ങളെക്കാളും പ്രതിഷ്ഠകളെക്കാളും മനുഷ്യന് വേണ്ടത് പള്ളിക്കൂടങ്ങളും പണിശാലകളും ആണ് എന്ന ഗുരുവിന്റെ അവസാനനാളുകളിലെ ഉപദേശം ബാബു ഓര്‍മ്മിപ്പിച്ചു.

 

മതത്തെ ഏതുരീതിയില്‍ മനുഷ്യന്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു എന്നതിനെ ആശ്രയിച്ചായിരിക്കും മനുഷ്യന്റെ പുരോഗതി എന്നുപറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് കോരസണ്‍ വറുഗീസ് തന്റെ പ്രസംഗം ആരംഭിച്ചത്. അരുവിക്കരയില്‍ ഗുരു പ്രതിഷ്ഠിച്ചത് മതത്തിന്റെ വിഗ്രഹമല്ല ,  ആത്മീയതയുടെ വിഗ്രഹമാണ്. കല്ലിനെ അപ്പമാക്കുക എന്ന് സാത്താന്‍ ആജ്ഞാപിച്ചപ്പോള്‍ അപ്പം കൊണ്ട് മാത്രമല്ല മനുഷ്യന്‍ ജീവിക്കുന്നത് എന്ന് മറുപടി കൊടുത്ത ജീസ്സസിന്റെ യുക്തിചിന്തയെയും കോരസണ്‍ പരാമര്‍ശിച്ചു. 

 

തുടര്‍ന്ന് സംസാരിച്ച മോന്‍സി കൊടുമണ്‍ ചവറ കുര്യാക്കോസ് അച്ചനെപ്പോലുള്ള സാമൂഹ്യപരിഷ്‌ക്കര്‍ത്താക്കളും അന്ന് കേരളത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു എന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. മതത്തെ അല്ല എതിര്‍ക്കേണ്ടത് മതത്തിലെ പുഴുക്കുത്തുകളെയാണ് എന്നും മോന്‍സി പറഞ്ഞു. മതം മനുഷ്യരെ പേടിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ചൂഷണം ചെയ്യുന്നു എന്നും ശ്രീനാരായണഗുരു പറഞ്ഞതിന് എതിരെ അനുയായികള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു എന്നുമായിരുന്നു ജോസ് ചെരിപുറത്തിന്റെ അഭിപ്രായം. തപസ്സിനു ശേഷമുള്ള ഉയര്‍ന്ന പ്രവാചകാവസ്ഥയിലേക്ക് മനുഷ്യന്‍ ഉയരുമ്പോഴാണ് യേശു, ബുദ്ധന്‍ ,  ശ്രീനാരായണഗുരു എന്നിവരെപ്പോലുള്ളവര്‍ ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന് രാജു തോമസ് പറഞ്ഞു. ഒരു ജാതി, ഒരു മതം, ഒരു ദൈവം മനുഷ്യന് എന്ന മഹത്തായ സന്ദേശം ജനങ്ങള്‍ക്ക് നല്‍കിയ മനുഷ്യസ്‌നേഹി ആയിരുന്നു ശ്രീനാരായണഗുരു എന്നും മതം മനുഷ്യരിലെ ആന്തരികചിന്തകളെ ഉണര്‍ത്തുകകൂടി ചെയ്യുന്നു എന്നും ഡോഃ തെരേസ ആന്റണി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.

 

ചര്‍ച്ചയില്‍ സജീവമായി പങ്കെടുക്കുകയും പരിപാടിയെ വിജയമാക്കുകയും ചെയ്ത എല്ലാ സഹൃദയര്‍ക്കും പി. ടി. പൗലോസ് നന്ദി പറഞ്ഞതോടെ സര്‍ഗ്ഗവേദിയുടെ ഒരദ്ധ്യായംകൂടി പൂര്‍ണ്ണമായി.